In de lijn van Rietveld

Het door Gerrit Rietveld in de jaren ’60 ontworpen Studentensportcentrum van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) heeft met de nieuwste uitbreiding en renovatie opnieuw samenhang, licht en lucht gekregen. De ruimtelijke kwaliteiten van het oorspronkelijke ontwerp zijn weer voelbaar en zichtbaar.

Rietveld ontwierp het gebouw als een paviljoen in het groen, aan de rivier de Dommel, zorgvuldig ingepast in het campusontwerp van Van Emden. Het was een fraaie compositie van hoekige volumes met een elegant, horizontaal georiënteerd lijnenspel gebaseerd op een helder maatsysteem in hoogte­lijnen van 3, 6, 9 en 12 meter. De oorspronkelijke entree bevond zich toen aan de noordzijde, met een zichtlijn langs het gebouw naar de rest van de campus. Vanaf het balkon aan de zuidzij­de ontstond een natuurlijke belvedère met vrij uitzicht over de Dommelvallei. 

Sinds de jaren ’60 is het sportcentrum sterk ge­groeid, inmiddels maken wekelijks 12.000 sporters gebruik van het aanbod in 75 verschillende takken van sport. In vier stappen is het gebouw in de afgelopen decennia uitgebreid. Qua materialisatie waren deze uitbreidingen passend, maar ze misten de subtiliteit van Rietveld en de evenwichti­ge ruimtelijke samenhang. Het centrum verwerd, zoals de universiteit het om­schreef, tot een doolhof van donkere gangen zonder passende entree. Het weerspiegelde niet meer het uitnodigende karakter van een druk bezocht sportcentrum waar op hoog niveau wordt gepresteerd. 

De vijfde uitbreiding en de renovatie bood een prachtige aanleiding om de kwaliteiten van het oorspronkelijke ontwerp weer naar voren laten komen: de alzijdigheid, de openheid, de lange zichtlijnen en de zorg­vuldige inbedding in het landschap. DP6 vond inspiratie in een ander ontwerp van Rietveld; het Rietveldpaviljoen bij het Kröller-Müller Museum. In dit paviljoen zorgt de doorlopende witte luifel op drie meter hoogte voor ruimtelijke gelaagdheid en verbinding met het menselijk schaalniveau. Dit schaalniveau is teruggebracht in het Studentensportcentrum. De nieuw toegevoegde lijn op drie meter hoogte - als luifel of rand – herstelt de verbinding en openheid in het complex en laat het aansluiten op de mooie landschappelijke omgeving. De luifel biedt beschutting tegen de zon en leidt bezoekers intuïtief naar de hoofdentree, die vanaf de campus weer duidelijk zichtbaar en uitnodigend is.

Door de uitbreiding ontstaat naast de hoofdentree een patio waaraan de oorspron­kelijke kantoorgevels van Rietveld opnieuw tot hun recht komen en vanuit waar dag­licht toetreedt tot in het hart van het ruimtelijke knooppunt van het complex. Er ontstaat openheid, doorzicht en ontmoeting on­der het bestaande dak. Dit is ook de vanzelfsprekende plek voor het sportcafé, met een royaal terras en uitzicht over de Dommel. 

Ook aan de noordzijde zorgt de horizontale witte lijn voor verbinding. De luifel markeert de tweede entree en de transparante gevels van de nieuwe fitnesszalen rondom de bestaande zilveresdoorns zorgen als open patio voor een natuurlijke relatie met buiten. Het grijs geperforeerde beton en de wit geprofileerde aluminium gevels vormen een eigentijdse toevoeging aan het palet en zorgen door hun belijning en patroon voor een extra verfijning.